Robots.txt, bir web sitesinin kök dizininde bulunan küçük ama son derece önemli bir metin dosyasıdır. Bu dosya, arama motoru botlarına (örneğin Googlebot, Bingbot gibi) hangi sayfaları tarayabileceklerini ve hangilerine erişmemeleri gerektiğini söyler. Yani robots.txt dosyası, arama motorlarının web sitenizi nasıl tarayacağına dair bir rehber niteliği taşır.
Basit bir örnekle anlatmak gerekirse; web siteniz bir ev gibidir, arama motoru botları ise bu evi gezen misafirlerdir. Robots.txt dosyası da misafirlere “Bu odaya girebilirsin ama şuraya giremezsin.” diyen bir not gibidir. Bu sayede sitenizdeki özel veya gereksiz bölümlerin arama motorlarında görünmesini engelleyebilirsiniz.
Bir robots.txt dosyasının temel yapısı oldukça basittir. Genellikle şu formatta olur:
User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Allow: /wp-admin/admin-ajax.php
Bu örnekte User-agent: * ifadesi, tüm arama motoru botlarını kapsar. Disallow: /wp-admin/ kısmı, botların WordPress yönetici klasörünü taramasını engeller. Allow: /wp-admin/admin-ajax.php ise bu klasördeki belirli bir dosyaya erişime izin verir.
Robots.txt dosyası, özellikle SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) açısından büyük önem taşır. Çünkü arama motorları sitenizi tararken zaman ve kaynak kullanır. Bu kaynağa “crawl budget” yani tarama bütçesi denir. Eğer sitenizde gereksiz sayfalar, yinelenen içerikler veya dinamik parametreler çok fazlaysa, arama motorları önemli sayfalara ulaşmakta zorlanabilir. Robots.txt dosyası sayesinde arama motorlarını doğru yönlendirir ve tarama bütçesini verimli kullanmalarını sağlarsınız.
Ayrıca bazı durumlarda, sitenizde halka açık olmaması gereken alanlar olabilir. Örneğin test sayfaları, yönetici panelleri veya kullanıcıların kişisel bilgilerini içeren bölümler. Bu sayfaların arama sonuçlarında görünmesi hem gizlilik hem de güvenlik açısından risklidir. Robots.txt dosyası ile bu alanları kolayca gizleyebilirsiniz.
Ancak burada önemli bir ayrıntı vardır: Robots.txt dosyası bir “güvenlik duvarı” değildir. Yani erişimi tamamen engellemez, sadece arama motorlarına “bu sayfayı tarama” talimatı verir. Kötü niyetli kişiler bu dosyayı okuyabilir ve hangi dizinlerin gizlendiğini görebilir. Bu nedenle hassas bilgiler için robots.txt kullanmak tek başına yeterli değildir.
Bir başka yaygın kullanım senaryosu da, web sitenizi geliştirme aşamasında arama motorlarının indekslemesini önlemektir. Yeni bir site oluşturuyorsanız ve henüz yayına hazır değilse, robots.txt dosyasına şu satırı ekleyebilirsiniz:
User-agent: *
Disallow: /
Bu satır, arama motoru botlarına tüm siteyi taramamaları gerektiğini söyler. Site hazır olduğunda bu satırı kaldırarak arama motorlarının erişimine izin verebilirsiniz.
Robots.txt dosyası aynı zamanda site haritası (sitemap) bilgisini de içerebilir. Örneğin:
User-agent: *
Disallow:
Sitemap: https://www.ornek.com/sitemap.xml
Bu sayede arama motorları, site haritasını daha hızlı bulur ve sitenizdeki sayfaları daha verimli bir şekilde tarar.
Her web sitesinin robots.txt dosyası aynı değildir. Çünkü her sitenin yapısı, öncelikleri ve gizlilik ihtiyaçları farklıdır. Örneğin bir e-ticaret sitesinde “/cart/” veya “/checkout/” gibi sayfaların taranmasına gerek yoktur. Bu sayfalar kullanıcıya özeldir ve arama sonuçlarında yer alması istenmez. Ancak “/products/” veya “/category/” sayfaları arama motorları için değerlidir ve açık bırakılmalıdır.
Bir robots.txt dosyasında yapılabilecek küçük bir hata, büyük SEO sorunlarına yol açabilir. Örneğin yanlışlıkla tüm siteyi engelleyen bir Disallow: / satırı eklerseniz, Google dahil hiçbir arama motoru sayfalarınızı indeksleyemez. Bu nedenle robots.txt dosyası dikkatle hazırlanmalı ve düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Robots.txt dosyasının doğru çalışıp çalışmadığını test etmek için Google Search Console’daki “robots.txt Tester” aracını kullanabilirsiniz. Bu araç, belirli bir URL’nin engellenip engellenmediğini gösterir ve hataları düzeltmenize yardımcı olur.
Kısacası robots.txt, küçük ama etkili bir SEO aracıdır. Arama motorlarına hangi sayfaları keşfetmeleri gerektiğini net bir şekilde bildirerek, sitenizin görünürlüğünü ve performansını optimize eder. Ancak yanlış yapılandırılırsa, sitenizin arama sonuçlarından tamamen kaybolmasına bile neden olabilir.
Doğru kullanıldığında ise robots.txt, web sitenizin arama motorlarıyla iletişiminde bir kontrol paneli gibidir. Hangi bölümlerin açık, hangilerinin kapalı olacağını siz belirlersiniz. Bu da dijital varlığınızı profesyonelce yönetmenizi sağlar.
Sonuç olarak robots.txt, web sitelerinin görünmeyen ama stratejik açıdan çok önemli bir parçasıdır. Basit bir metin dosyası gibi görünse de, SEO stratejinizin temel taşlarından biridir. Doğru yapılandırılmış bir robots.txt, arama motorlarının sitenizi daha iyi anlamasına, gereksiz sayfaların taranmasını önlemesine ve en değerli içeriklerinizin daha hızlı indekslenmesine katkı sağlar.
Eğer bir web sitesi yönetiyorsanız, robots.txt dosyasını mutlaka kontrol edin. Çünkü bazen büyük farklar, en küçük dosyalarda gizlidir.
